Ngành Khí tượng thủy văn không ngừng phát triển và đổi mới phục vụ đất nước

Chiều 24/12, Tổng cục KTTV và Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu (KHKTTV&BĐKH) tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2021 và phương hướng nhiệm vụ năm 2022.

Hội nghị do Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành, Tổng Cục trưởng Tổng cục KTTV Trần Hồng Thái, Viện trưởng Viện KHKTTV&BĐKH Nguyễn Văn Thắng đồng chủ trì với sự tham dự của Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), Phó trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai Trần Quang Hoài; các Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục KTTV, Phó Viện trưởng Viện KHKTTV&BĐKH; đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ TN&MT và Tổng cục KTTV, Viện KHKTTV&BĐKH; đại diện lãnh đạo nhiều Bộ, ngành Trung ương.

 

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành phát biểu tại hội nghị

Thực hiện tốt công tác dự báo KTTV giúp giảm thiểu nhiều thiệt hại

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Tổng Cục trưởng Tổng cục KTTV Trần Hồng Thái cho rằng, Việt Nam đã và đang trải qua những khó khăn thách thức do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Nhận thức sâu sắc bối cảnh khó khăn, thách thức đó, ngay từ đầu năm 2021, tập thể lãnh đạo Ngành đã cùng xác định được các định hướng, quyết liệt chỉ đạo các đơn vị để tổ chức triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nhiệm vụ quan trọng, mang tính tổng thể, nhằm vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách, lâu dài, phục vụ cho công tác quản lý Nhà nước, cũng như triển khai các nhiệm vụ khoa học công nghệ, đào tạo và các hoạt động khác đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới.

Ngành KTTV đã bám sát Chương trình làm việc toàn khóa của Ban Chấp hành Trung ương, Nghị quyết số 01, số 02 của Chính phủ, tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2021; trình ban hành chính sách, pháp luật tháo gỡ các vướng mắc, phát huy nguồn lực KTTV phục vụ cho phát triển bền vững, phòng chống thiên tai. Bên cạnh đó, Ngành đã nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong chỉ đạo điều hành, thực thi nhiệm vụ.

 

Tổng Cục trưởng Tổng cục KTTV Trần Hồng Thái phát biểu khai mạc Hội nghị.

Theo ông Trần Hồng Thái, thể chế, chính sách, pháp luật về KTTV tiếp tục được hoàn thiện ở tầm chiến lược quốc gia. Lần đầu tiên trong lịch sử, Ngành được Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị 10; trong đó, đề cập toàn diện các nội dung về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác KTTV đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển Ngành KTTV giai đoạn mới, giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; quy định quan trọng về cấp độ ro thiên tai và truyền tin thiên tai, cùng hàng loạt các thông tư quy định kỹ thuật tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động KTTV ở các góc độ tiếp cận khác nhau.

Song song với đó, Ngành đã tích cực triển khai xây dựng Quy hoạch mạng lưới trạm KTTV quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; triển khai thực hiện các hoạt động “Cập nhật phân vùng rủi ro thiên tai, lập bản đồ cảnh báo thiên tai, đặc biệt là các thiên tai liên quan đến bão, nước dâng do bão, lũ, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn“ theo chỉ đạo, định hướng của Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Làm tốt công tác dự báo KTTV, thực hiện dự báo thời tiết, thủy văn chi tiết đến các huyện, thị trên cả nước; cung cấp kịp thời các bản tin dự báo KTTV, cảnh báo về các hiện tượng thời tiết nguy hiểm phục vụ công tác chỉ đạo phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai và chủ động kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Đã theo dõi và dự báo kịp thời 9 cơn bão, 3 áp thấp nhiệt đới; 18 đợt không khí lạnh, 11 đợt nắng nóng và 27 đợt mưa lớn trên diện rộng; 15 đợt lũ trên phạm vi cả nước; thực hiện tốt công tác dự báo phục vụ Quy trình liên hồ chứa cho 11 lưu vực sông toàn quốc; thực hiện các bản tin dự báo xâm nhập mặn ở ĐBSCL mùa khô năm 2020-2021 phục vụ công tác phòng chống thiên tai và sản xuất nông nghiệp; thực hiện đầy đủ công tác dự báo phục vụ đổ ải vụ Đông Xuân năm 2020-2021.

Những kết quả nghiên cứu nổi bật

Sau báo cáo tóm tắt kết quả công tác năm 2021, phương hướng nhiệm vụ năm 2022 của Tổng cục KTTV, bà Phạm Thị Thanh Ngà, Phó Viện trưởng Viện Khoa học KTTV&BĐKH đã trình bày báo cáo tóm tắt kết quả công tác năm 2021, phương hướng nhiệm vụ năm 2022 của Viện.

Theo đó, trong năm 2021, mọi lĩnh vực công tác tại Viện đều đảm bảo kế hoạch được giao. Viện đã chủ động trong việc xây dựng đề xuất các nhiệm vụ, đề tài, dự án, đảm bảo đáp ứng được nhu cầu thực tiễn, kết quả nghiên cứu đạt chất lượng, cùng với đó là các hoạt động nghiên cứu được đẩy nhanh tiến độ.

 

Viện trưởng Viện KHKTTV&BĐKH Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại Hội nghị.

Đặc biệt, trong năm 2021 Viện đã đề nghị “Công bố Báo cáo đánh giá khí hậu quốc gia và Kịch bản Biến đổi khí hậu cho Việt Nam phiên bản cập nhật năm 2020”. Lần đầu tiên, Báo cáo đánh giá khí hậu quốc gia được công bố, trên cơ sở thực hiện Luật KTTV năm 2015, nhằm hỗ trợ các nhà quản lý, người dân hiểu rõ hơn đặc điểm, hiện trạng, mức độ thay đổi của khí hậu trên toàn quốc; phân tích, làm rõ tác động của biến đổi khí hậu đối với thiên tai, tài nguyên, môi trường, hệ sinh thái và các hoạt động kinh tế – xã hội; nhận định về những nỗ lực, thành quả và thiếu hụt trong ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam.

Năm 2021, Viện đã triển khai đúng tiến độ 4 đề tài cấp nhà nước thuộc Chương trình KC.08, 01 đề tài cấp nhà nước thuộc Chương trình Khoa học Công nghệ về biến đổi khí hậu và 3 đề tài cấp nhà nước thuộc Chương trình 562. Trong đó, có 3 đề tài đã thực hiện thanh lý hợp đồng, 2 đề tài đã nhận được Giấy chứng nhận kết quả và 3 đề tài cấp Nhà nước thuộc Chương trình 562 đang triển khai thực hiện.

Triển khai đúng tiến độ 12 đề tài cấp Bộ chuyển tiếp. Trong đó, có 4 đề tài đã thực hiện thanh lý hợp đồng, 2 đề tài đã nhận được Giấy chứng nhận kết quả, 4 đề tài đã nghiệm thu cấp Bộ. Trình Bộ thuyết minh các đề tài mở mới cấp Bộ.

 

Các cán bộ thuộc Viện KHKTTV&BĐKH tham dự hội nghị tại điểm cầu của Viện

Đối với các Dự án khoa học công nghệ, năm 2021, Viện KHKTTV&BĐKH hoàn thành thủ tục kết thúc 6 dự án; Triển khai thực hiện 1 dự án chuyển tiếp (nguồn sự nghiệp kinh tế) và 1 dự án mở mới năm 2021. Năm 2021, Viện đã đẩy mạnh công tác công bố kết quả nghiên cứu khoa học, đặc biệt trên các tạp chí quốc tế thuộc danh mục ISI/Scopus chuyên ngành KTTV, tổng cộng 10 bài và 51 bài báo và các tuyển tập, kỷ yếu trong nước. Năm 2021, Viện đã tổ chức đào tạo trình độ tiến sĩ cho 40 nghiên cứu sinh, thực hiện công nhận học vị Tiến sĩ cho 10 nghiên cứu sinh.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành biểu dương kết quả đạt được của Tổng cục KTTV và Viện KHKTTV&BĐKH trong năm 2021. Đồng thời cho rằng, trong năm 2021, hoạt động của ngành KTTV bị ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, nhờ quá trình chuyển đổi số, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ nên hoạt động của Ngành vẫn được đảm bảo, kết quả dự báo phòng chống thiên tai đạt kết quả tốt, góp phần giảm thiểu thiệt hại của thiên tai.

Nói về các thành tựu của Viện KTTV&BĐKH đã đạt được trong năm vừa qua, Thứ trưởng Lê Công Thành cho rằng, năm 2021, những kết quả nghiên cứu của Viện KHKTTV&BĐKH thể hiện ở các đề tài cấp nhà nước, các nhiệm vụ chuyên môn, các bài nghiên cứu đăng trên các tạp chí quốc tế, số lượng đáng kế các bài báo đăng trên các tạp chí trong nước. Trong năm 2022, đề nghị các chuyên gia của Viện tiếp tục đặt trọng tâm nghiên cứu nhiều hơn vào các bài toán làm sao đưa ra các phương pháp dự báo, cảnh báo được các tác động tiêu cực và lợi ích mà thời tiết, khí hậu, thủy văn mang lại; vào các khía cạnh khác như kinh tế, biến đổi khí hậu…

Trả lời