Ngày 15/12, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu (KTTVBĐKH) đã tổ chức họp Hội đồng nghiệm thu cấp cơ sở đề tài cấp Bộ “Nghiên cứu, ứng dụng mô hình mã nguồn mở SCHISM trong dự báo mực nước tổng cộng (thuỷ triều, nước dâng do bão, gió mùa và sóng”, Mã số đề tài: TNMT.2024.06.03 do ThS. Phạm Văn Tiến làm chủ nhiệm.
TS. Nguyễn Quốc Khánh chủ trì buổi họp
Hội đồng nghiệm thu diễn ra dưới sự chủ trì của TS. Nguyễn Quốc Khánh (Phó Viện trưởng – Chủ tịch Hội đồng) với sự tham gia của các thành viên hội đồng, nhóm thực hiện đề tài.
Tại buổi đánh giá, ThS. Phạm Văn Tiến đã đại diện nhóm nghiên cứu trình bày các nội dung đã thực hiện của đề tài. Cụ thể, đề tài có mục tiêu ứng dụng và phát triển được mô hình mã nguồn mở SCHISM sử dụng lưới phi cấu trúc vào dự báo chi tiết mực nước tổng cộng (thuỷ triều, nước dâng do bão, gió mùa và sóng) cho vùng cửa sông ven biển. Xây dựng được quy trình nghiệp vụ dự báo chi tiết mực nước tổng cộng (thuỷ triều, nước dâng do bão, gió mùa và sóng) cho vùng cửa sông ven biển.
ThS. Phạm Văn Tiến trình bày các nội dung nghiên cứu
Sau gần 2 năm triển khai thực hiện, đề tài đã hoàn thành các sản phẩm theo đơn đặt hàng gồm: Mô hình số trị tích hợp SCHISM-WWM mô phỏng mực nước tổng cộng đã được nghiên cứu phát triển và thiết lập cho khu vực vùng cửa sông, ven bờ biển Thanh Hóa – Nghệ An. Mô hình được phát triển đã được kiểm định trong mô phỏng thủy triều, mực nước tổng hợp và sóng tại ven biển Thanh Hóa – Nghệ An và khu vực lân cận trong thời gian bão Doksuri (2017) và Wukoong (2000) ảnh hưởng.
Các mô hình SCHISM, ROMS và SuWAT đều cho thấy khả năng mô phỏng tốt mực nước tổng cộng. Trong đó, SCHISM cho hiệu suất cao và ổn định hơn cả về tương quan và sai số.
Việc tương tác giữa thủy triều, sóng và nước dâng do bão tới độ lớn mực nước tổng cộng trong khu vực nghiên cứu đã được đánh giá. Vai trò của nước dâng do bão là lớn nhất, tiếp đó là đến ảnh hưởng của sóng và dòng chảy sông.
Thêm vào đó, đề tài cũng đã xây dựng quy trình dự báo và áp dụng mô hình SCHISM vào dự báo thử nghiệm cho 02 cơn bão mạnh gây mực nước tổng cộng lớn là bão số 5 Kajiki (8/2025) và bão số 10 Buoloi (9/2025).
Các thành viên hội đồng nhận xét
Từ những kết quả đạt được, ThS. Phạm Văn Tiến và cộng sự cho rằng cần mở rộng phạm vi mô hình SCHISM cho toàn bộ dải ven biển Bắc Trung Bộ, kết nối với các lưu vực sông chính để mô phỏng liên tục tác động sông – biển. Tích hợp đồng hóa dữ liệu thực đo và vệ tinh (altimetry, SAR, radar sóng) nhằm nâng cao độ chính xác của dự báo thời gian thực. Liên kết SCHISM với mô hình khí tượng WRF trong hệ thống dự báo tích hợp khí quyển – sóng – thủy triều – dòng chảy sông. Cuối cùng là phát triển giao diện cảnh báo và bản đồ ngập lụt động trực tuyến, cho phép hiển thị tự động kết quả dự báo mực nước tổng cộng, phục vụ chỉ đạo và ra quyết định nhanh.
Các thành viên hội đồng nghiệm thu đánh giá cao các kết quả mà nhóm nghiên cứu đã đạt được. Ngoài việc hoàn thành đúng, đủ và chất lượng các sản phẩm theo đơn đặt hàng, nhóm nghiên cứu còn vượt chỉ tiêu 01 bài báo trong nước liên quan đến đề tài.
Quang cảnh buổi đánh giá
Phát biểu tổng kết buổi đánh giá, TS. Nguyễn Quốc Khánh khẳng định: Mô hình mã nguồn mở sử dụng lưới phi cấu trúc đáp ứng nhu cầu dự báo mực nước tổng cộng chi tiết hơn cho vùng cửa sông, ven bờ biển mà không làm tăng nhu cầu tài nguyên, thời gian tính toán lại vừa đảm bảo dự báo kịp thời. Tuy nhiên, Chủ tịch hội đồng cũng đề nghị nhóm nghiên cứu cần nghiêm túc chỉnh sửa lại các báo cáo theo góp ý của các thành viên hội đồng để chuẩn bị cho cuộc họp ở cấp Bộ.