Ngày 18/12, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu (KTTVBĐKH) đã tổ chức họp Hội đồng nghiệm thu kết quả thực hiện Dự án “Xây dựng cập nhật Kịch bản Biến đổi khí hậu” dưới sự chủ trì của PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà (Chủ tịch Hội đồng).
PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà chủ trì buổi họp
Tại buổi nghiệm thu, TS. Trần Thanh Thủy (chủ nhiệm dự án) đã trình bày các nội dung thực hiện. Theo đó, dự án hướng đến các mục tiêu cụ thể như: Xây dựng và cập nhật được kịch bản khí hậu tương lai cho Việt Nam, đặc biệt là các cực đoan khí hậu, chi tiết cho các giai đoạn đến năm 2100 trên cơ sở báo cáo AR6 của IPCC. Xây dựng bản đồ nước biển dâng, sóng biển, nhiệt độ bề mặt nước biển cho Việt Nam theo các kịch bản BĐKH, chi tiết cho các giai đoạn đến năm 2100 trên cơ sở báo cáo AR6 của IPCC. Xây dựng được tập bản đồ nguy cơ ngập theo các kịch bản nước biển dâng và đánh giá nguy cơ ngập tổng cộng do nước biển dâng cùng với ảnh hưởng của các yếu tố khác như thủy triều, nước dâng do bão, nâng hạ địa chất, sụt lún do khai thác nước ngầm chi tiết cho các giai đoạn đến năm 2100 trên cơ sở báo cáo AR6 của IPCC. Xây dựng được tài liệu tập huấn, hướng dẫn sử dụng Kịch bản và cơ sở dữ liệu WebGIS, các ứng dụng trên nền tảng web phục vụ cho việc khai thác và sử dụng KB BĐKH và nước biển dâng cho các ngành kinh tế xã hội, địa phương, tổ chức và cá nhân.
Từ các mục tiêu trên, nhóm thực hiện triển khai các hoạt động nghiên cứu. Tính đến thời điểm hiện tại, dự án đã hoàn thành các sản phẩm theo yêu cầu. Các sản phẩm chính của dự án gồm: Bộ dữ liệu tham chiếu mới (thời kỳ cơ sở) chuẩn của Việt Nam đúng theo AR6 là 1995-2014 trên lưới với độ phân giải cao, số liệu CMIP6, tái phân tích, thông tin về DEM, đường bờ, đê điều, sụt lún, trầm tích, khai thác nước ngầm.
TS. Trần Thanh Thủy báo cáo tại buổi họp
Báo cáo tổng hợp, đánh giá xu thế và biểu hiện biến đổi khí hậu trên thế giới, khu vực và Việt Nam. Báo cáo đánh giá việc sử dụng các Kịch bản đã công bố và nhu cầu sử dụng các thông tin kịch bản BĐKH và nước biển dâng của các Bộ, nghành, địa phương. Bộ số liệu mô phỏng và dự tính BĐKH và nước biển dâng (NBD) trong tương lai cho Việt Nam bằng các mô hình động lực và thống kê cho Việt Nam. Báo cáo đề xuất lựa chọn các phương án xây dựng, cập nhật kịch bản BĐKH và NBD cho Việt Nam và đánh giá độ chưa chắc chắn.
Kịch bản BĐKH, các cực đoan khí hậu (hạn hán, sóng nhiệt, xoáy thuận nhiệt đới…) nước biển dâng và cực trị hải văn chi tiết cho Việt Nam. KB BĐKH và NBD cho Việt Nam theo các ngưỡng nóng lên toàn cầu (GWL) 1,5ºC, 2ºC, 3ºC và 4ºC cơ sở các kịch bản SSPs và số liệu đầu vào CMIP6 được lựa chọn. Báo cáo cập nhật kịch bản BĐKH, NBD chi tiết cho Đồng bằng Bắc Bộ, Đồng bằng Sông Cửu Long và một số cực đoan khí hậu quy mô đô thị cho Hà Nội và Tp. HCM. Bản đồ nguy cơ ngập do NBD và đánh giá nguy cơ ngập tổng cộng do NBD cùng với ảnh hưởng của các yếu tố khác như thủy triều, nước dâng do bão, nâng hạ địa chất, sụt lún do khai thác nước ngầm.
Kịch bản biến đổi khí hậu cho Việt Nam, phiên bản 2025 và báo cáo tóm tắt kịch bản. Cơ sở dữ liệu và WebGIS và các ứng dụng trên nền tảng web phục vụ cho việc khai thác và sử dụng KB BĐKH và NBD. Tài liệu hướng dẫn sử dụng Kịch bản trong việc lập quy hoạch kế hoạch ứng phó và thích ứng với BĐKH cho các bộ, ngành, địa phương.
Quang cảnh buổi nghiệm thu đánh giá
Trong đó, TS. Trần Thanh Thủy đặc biệt nhấn mạnh đến các điểm mới và cập nhật của KB BĐKH 2025 so với kịch bản năm 2020. Đối với kịch bản nước biển dâng, kịch bản 2025 đã xây dựng kịch bản nước biển dâng chi tiết (kết hợp hạ quy mô thống kê và động lực theo SSPs). Với kịch bản nguy cơ ngập, nhóm đã xây dựng theo KB NBD cho từng khu vực/ tỉnh theo dự tính; đánh giá tác động kết hợp với: địa hình; sụt lún, đê … (ở một số khu vực nhất định); Thử nghiệm mô hình toán có tính đến một số quy hoạch. Đối với hướng dẫn sử dụng, nhóm nghiên cứu xây dựng WebGIS tương tự như Atlas của IPCC.
Hướng dẫn khai thác và sử dụng của kịch bản 2025 tập trung vào 3 nhóm chính. Nhóm một là tham khảo dành cho đối tượng cộng đồng, truyền thông sẽ sử dụng các thông tin cơ bản, bản đồ tổng quan, xu thế chung về nhiệt độ, lượng mưa, mực nước biển dâng, nguy cơ ngập … Với nhóm nghiên cứu, đối tượng sử dụng là các viện nghiên cứu, trường đại học thì sử dụng dữ liệu số chi tiết, kịch bản nâng cao, đánh giá tác động sâu, phân tích mô hình. Với nhóm quy hoạch là các cơ quan quản lý nhà nước thì sẽ sử dụng dữ liệu số chi tiết, kịch bản nâng cao, đánh giá tác động sâu, phân tích mô hình, thực tiễn, lập kế hoạch theo “Năm kế hoạch”.
Bên cạnh các kết quả đã đạt được, nhóm thực hiện cũng đưa ra một số khuyến nghị đối với kịch bản BĐKH 2025 như: Kịch bản là cơ sở đánh giá rủi ro, không phải dự báo chính xác tuyệt đối; Luôn tồn tại sai số từ mô hình và kịch bản phát thải; Các biện pháp thích ứng cần linh hoạt, có thể điều chỉnh theo thời gian khi có thông tin cập nhật mới…
TS.Lê Ngọc Cầu phát biểu tại buổi họp đánh giá
Tại buổi đánh giá, các thành viên hội đồng đã lần lượt nhận xét và nhất trí đánh giá đạt đối với sản phẩm của dự án “Xây dựng cập nhật Kịch bản Biến đổi khí hậu”.
Phát biểu kết luận tại buổi đánh giá, PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà đánh giá cao những kết quả mà nhóm thực hiện dự án đã đạt được. Tuy nhiên, để sản phẩm có được chất lượng tốt nhất, PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà đề nghị nhóm nghiên cứu cần chỉnh sửa theo các góp ý, kết luận rõ những gì đã làm được, vấn đề tồn tại, kết quả nào sẽ được chuyển giao cho đơn vị nào…