Từ ngày 23 đến ngày 25/6/2018, mưa lớn trên địa bàn các tỉnh miền núi phía Bắc do ảnh hưởng của rãnh thấp có trục Tây Bắc – Đông Nam đi qua khu vực Bắc Bộ kết hợp với vùng xoáy thấp phát triển đến độ cao khoảng 5000m (mực 500 milibar). Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu đã tiến hành nghiên cứu nhanh và có một số kết quả báo cáo nhanh về diễn biến tình hình mưa, lũ và lũ quét với một số kết quả cụ thể như sau:
1. DIỄN BIẾN TÌNH HÌNH MƯA, LŨ
Trận mưa xảy ra ở Bắc Bộ ngày 23-25/6/2018, với tổng lượng mưa trong 3 ngày phổ biến lớn hơn 170mm tại trạm hầu hết các điểm trạm thuộc các tỉnh Hà Giang, Lai Châu; một số điểm thuộc tỉnh Điện Biên (Mường Lay), Lào Cai (Sa Pa), Yên Bái (Mù Cang Chải), Bắc Cạn (Chợ Rã, Ngân Sơn); có nơi quan trắc được đến 486mm (Nậm Giàng). Riêng trong ngày 24/6 có nhiều trạm quan trắc được lượng mưa lớn hơn 150mm/ngày, đặc biệt có trạm quan trắc đo được lượng mưa đạt 386mm/ngày (Nậm Giàng). Theo số liệu quan trắc từ ngày 23 đến trưa ngày 25/6, mưa lớn xảy ra ở các tỉnh Tây Bắc với lượng mưa phổ biến khoảng 100 – 200mm, cá biệt một số điểm như tại trạm Mường Tè, Lai Châu (340mm) và trạm Bắc Quang, Hà Giang (339mm).
Do lượng mưa lớn, tập trung trong thời gian ngắn, dẫn đến lưu lượng nước về hồ chứa rất lớn, cụ thể như sau:
– Hồ Lai Châu (trên sông Đà): Lưu lượng về hồ đo được lúc 11h ngày 25/6 đạt 9363m3/s;
– Hồ Bản Chát (trên sông Nậm Mu): Lưu lượng về hồ lớn nhất là 5081m3/s lúc 13h15 ngày 24/6;
– Hồ Sơn La (trên sông Đà): Lưu lượng về hồ đạt 7728m3/s lúc 19h ngày 24/6.
Do mưa lớn nên lũ trên các sông tăng nhanh, cụ thể như sau:
– Mực nước trên sông Thao tăng, tính đến 13h ngày 25/6, mực nước tại Yên Bái đạt 30,63m, trên báo động I 0,63m;
– Mực nước trên sông Lô tại trạm Tuyên Quang có xu hướng tăng, đạt 20,68 m, thấp hơn báo động I 1,32m;
– Chiều 24/6, mực nước lũ trên sông Lô tại TP. Hà Giang lên mức 104m, vượt báo động III.
Trận mưa từ ngày 23-25/6 đã gây ra trận lũ quét tại huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
2. CÔNG TÁC DỰ BÁO MƯA, LŨ VÀ CẢNH BÁO LŨ QUÉT
Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu đã thực hiện việc dự báo mưa, lũ, cảnh báo lũ quét trong thời gian qua, cụ thể như sau:
– Hàng ngày, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu gửi bản tin dự báo cho Tổng cục Khí tượng Thủy văn và thông báo trên trang thông tin điện tử của Viện.
– Các bản tin hàng ngày về dự báo lũ được đưa trên trang thông tin điện tử của Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu và gửi cho Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia và Cục Ứng phó và Khắc phục hậu quả thiên tai.
– Cung cấp 05 bản tin cảnh báo lũ quét: Lúc 13h và 19h ngày 24/6/2018 và 01h, 07h và 13h ngày 25/6/2018. Các bản tin được đưa trên website của Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu và gửi cho Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia.
3. NHẬN ĐỊNH TÌNH HÌNH MƯA, LŨ VÀ LŨ QUÉT 24 GIỜ TỚI
3.1. Nhận định tình hình mưa
Theo số liệu quan trắc, lượng mưa từ đêm 24 đến sáng ngày 25 tháng 6 trên khu Tây Bắc có xu thế giảm rõ rệt. Do vùng xoáy thấp di chuyển sang phía Tây (Tây Tây Bắc), vì vậy, lượng mưa từ đêm 25 đến ngày 26 tháng 6 trên khu Tây Bắc có xu thế giảm, ngoại trừ một số điểm thuộc Lai Châu, Điện Biên có khả năng xảy ra mưa lớn cục bộ. Tuy nhiên, lũ vẫn có khả năng xảy ra trên lưu vực Sông Đà (Thủy điện Lai Châu) do vùng mưa lớn đang di chuyển sang khu vực thượng nguồn (phía Tây Nam Trung Quốc).
3.2. Dự báo lũ và cảnh báo lũ quét trong thời gian tới
Dự báo lũ trong 24h tới, lưu lượng về hồ Sơn La đạt khoảng 10850m3/s, hồ Hòa Bình đạt khoảng 3130m3/s, Tuyên Quang đạt khoảng 1900m3/s, Thác Bà 110m3/s, Lai Châu 5530m3/s, Bản Chát đạt khoảng 2520m3/s, hồ Huội Quảng đạt khoảng 445m3/s; mực nước tại trạm Hà Nội đạt khoảng 3,15 m, mực nước tại Phả Lại đạt 0,68 m, mực nước tại trạm Tuyên Quang đạt 20,60 m.
Cảnh báo trong 24h tới, khu vực miền núi phía Bắc có khả năng xảy ra lũ quét tại một số nơi sau: Tỉnh Lai Châu (các huyện Nậm Nhùn, Tam Đường, Mường Tè, Sìn Hồ, Phong Thổ, Than Uyên và Tân Uyên); tỉnh Hà Giang (các huyện Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Vị Xuyên, Bắc Mê, Hoàng Su Phì, Xín Mần và Quang Bình); tỉnh Lạng Sơn (các huyện Tràng Định, Bình Gia, Văn Lãng, Cao Lộc, Văn Quan, Chi Lăng, Lộc Bình và Đình Lập); tỉnh Cao Bằng (các huyện Bảo Lâm, Bảo Lạc, Thông Nông, Hà Quảng, Trà Lĩnh, Trùng Khánh, Hạ Lang, Quảng Uyên, Phục Hòa, Hòa An, Nguyên Bình và Thạch An); tỉnh Bắc Kạn (các huyện Pắc Nặm và Ba Bể); tỉnh Lào Cai (các huyện Bát Xát, Bảo Yên và Sa Pa).