Sau gần một năm kể từ tuyên bố cam kết đạt Phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đã và đang tích cực triển khai các công tác cập nhật chính sách, chiến lược quốc gia trong công tác ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) và giảm phát thải khí nhà kính (KNK). Trong đó, sự tham gia và đóng góp của các Doanh nghiệp – động lực của nền kinh tế và cũng là nguồn phát thải KNK chủ yếu là vô cùng quan trọng trong quá trình thực hiện mục tiêu Net-zero.
Trên cơ sở đó, sáng ngày 8/9 tại Hà Nội, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu (KTTV&BĐKH) phối hợp với Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF) và EPSON Việt Nam đồng tổ chức hội thảo “Chính sách Biến đổi khí hậu với doanh nghiệp hướng tới Net-zero”.
PGS.TS Nguyễn Văn Thắng phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Văn Thắng, Viện trưởng Viện Khoa học KTTV&BĐKH cho biết, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050 đặt ra các mục tiêu tổng quát gồm: Chủ động thích ứng hiệu quả, giảm mức độ dễ bị tổn thương, tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu; giảm phát thải khí nhà kính theo mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, hệ thống khí hậu trái đất; tận dụng cơ hội từ ứng phó biến đổi khí hậu đóng góp tích cực và trách nhiệm với cộng đồng quốc tế trong bảo vệ để chuyển dịch mô hình tăng trưởng, nâng cao sức chống chịu và cạnh tranh của nền kinh tế.
Để đạt được mục tiêu này theo PGS.TS Nguyễn Văn Thắng, cần sự quyết tâm rất lớn từ tất cả các Bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là khu vực tư nhân. Chính vì vậy, người đứng đầu Viện Khoa học KTTV&BĐKH mong muốn, Hội thảo sẽ là nơi trao đổi về chính sách BĐKH với doanh nghiệp, hướng doanh nghiệp chuyển dịch nền kinh tế tới Net-zero, chia sẻ các kết quả thực hiện tốt và các khó khăn, rào cản trong việc thực hiện. Từ đó, đánh giá tác động và quá trình chuyển đổi đối với doanh nghiệp, tổ chức thành viên Liên minh hoạt động vì khí hậu (VCCA) khi tham gia vào các hoạt động ứng phó biến đổi khí hậu.
Bà Phạm Thị Cẩm Nhung phát biểu tại Hội thảo
Theo bà Phạm Thị Cẩm Nhung (đại diện Tổ chức Bảo vệ Thiên nhiên tại Việt Nam), để hiện thực hoá được mục tiêu Net-zero, rất cần sự nỗ lực chung tay của không chỉ các cấp, các ngành, các địa phương, mà còn sự chung tay của các tổ chức phát triển, tổ chức xã hội, tài chính, giáo dục và của khu vực tư nhân. Trong đó, sự tham gia và đóng góp của các Doanh nghiệp – động lực của nền kinh tế và cũng là nguồn phát thải KNK chủ yếu là vô cùng quan trọng trong quá trình chuyển dịch. Nhận diện được điều này, Liên minh Hành động vì Khí hậu Việt Nam (VCCA) ngoài việc vận động Chính phủ hướng tới nền kinh tế các-bon thấp còn chia sẻ tầm nhìn về phát triển bền vững cũng như hỗ trợ các đối tác thành phố, tổ chức tài chính, cơ sở giáo dục và đặc biệt là các doanh nghiệp nâng cao năng lực, xây dựng chiến lược và thực hiện hành động hướng tới mục tiêu Net-zero.
Trong Báo cáo phân tích các điều kiện Của Việt Nam hướng tới nền kinh tế phát thải ròng bằng không, TS. Đặng Quang Thịnh, Viện Khoa học KTTV&BĐKH phân tích những kinh nghiệm quốc tế về thực hiện mục tiêu Net zero. Đồng thời chỉ ra những thuận lợi, khó khăn và giải pháp để đạt được mục tiêu Net zero của Việt Nam.
Ông Đặng Hoài Nam trình bày tại Hội thảo
Trình bày về vai trò và vị trí của khu vực tư nhân trong thực hiện mục tiêu Net-zero, ông Đặng Hoài Nam, Phó Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh TP Hồ Chí Minh cho biết: Tại Việt Nam hiện nay, mới chỉ có một phần doanh nghiệp lớn cùng số ít doanh nghiệp nhỏ và vừa hưởng ứng tham gia thực hiện mục tiêu Net-Zero. Phần lớn khối doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn đang đứng ngoài cuộc, trong khi khối này chiếm tới 96,7% số lượng doanh nghiệp trên cả nước. Đây là các doanh nghiệp có nguồn lực hạn chế cả về tài chính lẫn nhân lực. Các doanh nghiệp này thường sử dụng máy móc, công nghệ cũ lạc hậu, mô hình sản xuất kém hiệu quả, thói quen sử tiêu dùng hạn chế là nguồn tạo các chất thải, phế thải, khí thải cao trong tổng chất thải, phế thải, khí thải ra môi trường. Chính vì vậy, theo ông Nam, đây chính là đối tượng cần được hỗ trợ để thúc đẩy thực hiện giảm phát thải khí nhà kính trong thời gian tới.
Ông Daisuke Hori chia sẻ kinh nghiệm tại Hội thảo
Tham dự Hội thảo với vai trò là một doanh nghiệp đi tiên phong trong thực hiện mục tiêu Net-zero, ông Daisuke Hori, Tổng giám đốc ESPON Việt Nam đã chia sẻ những kinh nghiệm của tập đoàn trong thực hiện cắt giảm khí nhà kính. Trong đó, Tập đoàn ESPON đã đề ra lộ trình giảm phát thải đến năm 2030 và năm 2050, tập trung vào 4 vấn đề: Giảm dấu chân các-bon trong các hoạt động sản xuất và vận hành; làm mới sản phẩm, tái sử dụng và tái chế vật liệu; giảm nhẹ tác động của khách hàng tới môi trường bằng cách làm ra các snr phẩm thân thiện môi trường; hợp tác sản xuất các vật liệu sinh thái. Rất nhiều nhà máy lớn của ESPON hiện đã chuyển đổi hoàn toàn sản xuất bằng năng lượng tái tạo. Ông Daisuke Hori cho biết, việc có một kế hoạch với tầm nhìn dài hạn sẽ giúp doanh nghiệp định hướng các hoạt động một cách tập trung hơn.
PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà (Phó Viện trưởng Viện Khoa học KTTV&BĐKH) trao đổi tại phiên thảo luận của Hội thảo
Tại Hội thảo, đại diện WWF–Việt Nam đã giới thiệu Cẩm nang hướng dẫn Doanh nghiệp: Hướng tới một tương lai carbon thấp và phát thải ròng bằng không. Cẩm nang do WWF–Việt Nam, EPSON Việt Nam và VCCI thực hiện với nội dung chính là nêu ra vai trò của doanh nghiệp với biến đổi khí hậu; các nguyên tắc để doanh nghiệp hướng đến kinh tế xanh; những điều doanh nghiệp cần phải làm để hướng đến kinh tế xanh và bài học kinh nghiệm từ các doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Cuốn Cẩm nang đã phác thảo rõ nét bức tranh về vai trò của khu vực tư nhân trong việc giải quyết các vấn đề khí hậu và đưa ra các khuyến nghị thiết thực nhằm giúp các doanh nghiệp đẩy nhanh lộ trình hướng đến nền kinh tế xanh, bền vững và giảm tác động đến môi trường.
Toàn cảnh Hội thảo
Cũng trong khuôn khổ Hội thảo, tại phiên thảo luận trực tiếp, các chuyên gia và doanh nghiệp đã có những trao đổi về kết quả đã đạt được cũng như khó khăn, rào cản mà các bên đang gặp phải trên con đường chuyển đổi hướng đến phát triển bền vững. Những đóng góp tích cực của tất cả các bên liên quan trong Hội thảo là cơ sở để VCCI tiếp tục đóng góp cho quá trình kiến nghị chính sách, đưa tiếng nói của các bên đến với Chính phủ và các nhà lập sách trong quá trình thực hiện cam kết Phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.