Nhận diện sự hoạt động của tín phong khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, Biển Đông và đất liền Việt Nam

Trong khuôn khổ đề tài cấp Bộ: “Nghiên cứu hoạt động của tín phong (Trade wind) và ảnh hưởng đến thời tiết, khí hậu ở Việt Nam”, trung tâm Khí tượng Nông nghiệp (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu) đã nhận dạng được nguồn gốc và các đặc điểm hoạt động của gió tín phong ở Tây Bắc Thái Bình Dương, Biển Đông và đất liền Việt Nam.

Cần xác định và phân biệt được đâu là gió tín phong ảnh hưởng đến thời tiết, khí hậu ở Việt Nam

Gió tín phong là những luồng gió thịnh hành từ đông sang tây thường xuyên chảy trong vùng xích đạo của Trái đất. Các cơn gió tín phong thổi chủ yếu từ phía đông bắc ở Bắc bán cầu và từ phía đông nam ở Nam bán cầu, mạnh lên trong mùa đông và khi dao động Bắc Cực đang trong giai đoạn ấm áp của nó. Gió tín phong đã được sử dụng bởi các thuyền trưởng của những con tàu buồm để băng qua các đại dương trên thế giới trong nhiều thế kỷ và tạo điều kiện cho việc mở rộng thuộc địa sang châu Mỹ và các tuyến đường thương mại được thiết lập xuyên Đại Tây Dương và Thái Bình Dương. 

Trong khí tượng học, chúng đóng vai trò là đường dẫn hướng cho các cơn bão nhiệt đới hình thành trên Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và nam Ấn Độ Dương và đổ bộ vào Bắc Mỹ, Đông Nam Á, Madagascar và đông Phi. Các đám mây tích nông được nhìn thấy trong các chế độ gió tín phong và được giới hạn để trở nên cao hơn do gió tín phong nghịch lưu, nguyên nhân là do độ cao không khí đi xuống từ bên trong sườn núi cận nhiệt đới. Gió tín phong càng yếu thì lượng mưa ở các vùng đất lân cận càng nhiều.

Các cơn gió tín phong cũng vận chuyển bụi Sahara giàu nitrat và phốt phát đến tất cả các nước Mỹ Latinh, Biển Caribe và đến các khu vực phía đông nam và tây nam Bắc Mỹ. Bụi sa mạc Sahara thỉnh thoảng có mặt trong những buổi hoàng hôn trên biển. Trên biển đông tồn tại nhiều loại gió như gió tín phong nam bán cầu gió tin phong đông bắc có nguồn gốc áp cao Seberia và áp cao Tây Bắc Thái Bình Dương (TBTBD). Do đó cần xác định và phân biệt được đâu là gió tín phong cho mục đích của đề tài này.    

Xác định được nguồn gốc, hoạt động của gió tín phong ở TBTBD, Biển Đông và trên đất liền Việt Nam

Qua thời gian nghiên cứu, TS. Nguyễn Đăng Mậu đã đưa ra nhận dạng về tín phong ở TBTBD, Biển Đông và trên đất liền Việt Nam với một số đặc điểm chính. Trong đó, xác định nguồn gốc của gió tín phong có hướng đông-bắc hoặc đông-nam. Đối với khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương sự nhận diện gió tín phong khá rõ ràng.

Trong các tháng mùa hè, khoảng từ tháng 5 đến tháng 9 khi áp cao Seberia suy yếu, đới gió đông bắc có nguồn gốc từ áp cao này suy yếu. Do đó, gió ở cả Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông chủ yếu là gió tín phong có nguồn gốc từ áp cao cận nhiệt Tây Bắc Thái Bình Dương.

Đối với Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông, do sự đan xen của gió đông bắc từ nguồn gốc của áp cao Seberia, do đó để xác định gió đông bắc, đông nam từ áp ap Tây Bắc Thái Bình Dương, cần sử dụng đặc trưng nhiệt ẩm đồng thời để xác định gió ảnh hưởng đến Biển Đông là gió từ áp cao Cận nhiệt Tây Bắc Thái Bình Dương. Đối với khu vực đất liền Việt Nam, tín phong đông nam trong mùa hè thịnh hành ở khu vực Bắc Bộ, ở khu vực Trung Bộ chủ yếu là tín phong hướng đông trong mùa hè và khu vực Nam Bộ là gió hướng đông trong mùa đông. tần suất tín phong đông bắc khá cao với diện tích bao phủ rộng trên khu vực Biển Đông và Trung Trung Bộ về vĩ độ thấp.

Vào mùa đông, tần suất tín phong đông bắc khá cao với diện tích bao phủ rộng trên khu vực Tây bắc Thái Bình Dương, Biển Đông và Trung Trung Bộ về vĩ độ thấp. Mùa xuân và thu hẹp, diện tích bao phủ bởi tần suất cao của tín phong đông bắc cũng dần thu hẹp, chỉ còn phổ biến ở khu vực Nam Tây Bắc Thái Bình Dương, Biển Đông và Việt Nam. Mùa hè tần suất tín phong đông bắc ở Biển Đông và Việt Nam khá thấp. Tín phong đông nam có xu thế phát triển trái ngược với sự phát triển của tín phong đông bắc trên Tây Bắc Thái Bình Dương, Biển Đông và Việt Nam. Mùa đông, chỉ phổ biến ở khu vực biển xích đạo đông Thái Bình Dương nhưng. Mùa được mở rộng sang phía tây Thái Bình Dương và Biển Đông và mùa hè mở rộng về phía bắc.

Trả lời