Sáng ngày 29/6, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu đã tổ chức Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Viện cho nghiên cứu sinh (NCS) Nguyễn Hữu Quyền với đề tài: “Nghiên cứu đánh giá và phân vùng khí hậu nông nghiệp phục vụ phát triển ngành trồng trọt tỉnh Sơn La”; Ngành: Khí tượng và khí hậu học; Mã số: 9440222.
Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, Bộ GDĐT đã ban hành công văn số 707/BGDĐT-GDĐH, ngày 26 tháng 02 năm 2021, về việc hướng dẫn đánh giá đồ án, luận văn, luận án tốt nghiệp theo hình thức trực tuyến năm 2021 trong thời gian dịch COVID-19. Công văn nêu rõ, để đảm bảo tiến độ học tập và tốt nghiệp của sinh viên đại học, học viên cao học và nghiên cứu sinh không bị gián đoạn, Bộ GĐĐT hướng dẫn các đại học, trường đại học, học viện và các viện nghiên cứu có đào tạo tiến sĩ thực hiện việc đánh giá đồ án, khóa luận, luận văn, luận án tốt nghiệp theo hình thức trực tuyến trong thời gian dịch COVID-19 năm 2021.
Thực hiện các nguyên tắc phòng chống dịch nhưng vẫn đảm bảo cho NCS. tốt nghiệp đúng tiến độ, được sự đồng thuận của các thành viên Hội đồng, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu đã tổ chức đánh giá luận án tiến sĩ cấp Viện cho NCS. Nguyễn Hữu Quyền theo hình thức bán trực tuyến. Buổi đánh giá diễn ra tại phòng 131 dành cho NCS trình bày và các điểm cầu ngoài viện dành cho một số thầy cô trong Hội đồng.
Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp Viện được thành lập theo Quyết định số 117/QĐ-VKTTVBĐKH ngày 26 tháng 5 năm 2021 của Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu. Hội đồng gồm 07 thành viên:
– GS. TSKH. Nguyễn Đức Ngữ (Trung tâm Khoa học Công nghệ Khí tượng Thủy văn và Môi trường) là Chủ tịch Hội đồng;
– TS. Vũ Văn Thăng (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu) là Ủy viên thư ký;
– Ba Phản biện Hội đồng gồm: PGS. TS. Vũ Hoàng Hoa (Trường Đại học Thủy lợi); PGS. TS. Phạm Thị Thanh Ngà (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu); PGS. TS. Nguyễn Văn Toàn (Viện Khoa học Kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc);
– Hai Ủy viên Hội đồng gồm PGS. TS. Trần Quang Đức (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên) và TS. Nguyễn Văn Vương (Cục Trồng trọt).
Tham dự buổi bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Viện của NCS. Nguyễn Hữu Quyền có đại diện cơ sở đào tạo là PGS. TS. Nguyễn Văn Thắng (Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu), PGS. TS. Huỳnh Thị Lan Hương (Phó Viện trưởng); giáo viên hướng dẫn gồm: PGS. TS. Dương Văn Khảm và PGS. TS. Nguyễn Thế Hưng cùng các nhà khoa học đầu ngành trong lĩnh vực Khí tượng, Khí hậu trong và ngoài Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Trước Hội đồng, NCS. Nguyễn Hữu Quyền đã trình bày các nội dung liên quan đến luận án. Trong đó, mục tiêu hướng đến của luận án là: Đánh giá được sự phân hóa theo không gian, thời gian về các chỉ tiêu khí hậu nông nghiệp (KHNN) và ảnh hưởng của chúng đến năng suất các loại cây trồng chính ở tỉnh Sơn La; Xây dựng được sơ đồ phân vùng KHNN cho tỉnh Sơn La và xác định được không gian canh tác phù hợp (về điều kiện khí hậu, địa hình, thổ nhưỡng) đối với một số loại cây chủ lực của tỉnh ở hiện tại và theo kịch bản biến đổi khí hậu.
Bằng các phương pháp nghiên cứu và sau khi thực hiện khối lượng tính toán lớn, luận án đã đưa ra các kết luận gồm: 1) Kết quả của luận án đã chia lãnh thổ lãnh thổ Sơn La thành 5 vùng và 10 tiểu vùng KHNN đại diện cho các vùng núi cao nhiệt đới và vùng núi cao vừa và thấp nhiệt đới. Các vùng và tiểu vùng được phân định đã phản ánh tốt quy luật phân hóa chủ yếu về các điều kiện KHNN ở Sơn La.
2) Kết quả đánh giá mức độ phù hợp về điều kiện nhiệt đối với cây trồng cho thấy có sự liên quan mật thiết giữa phân vùng KHNN với sự phân bố cây trồng nông nghiệp ở Sơn La. Đối với các vùng núi cao nhiệt đới (vùng I, III và V), phần lớn diện tích đất phù hợp cho phát triển các cây ăn quả ôn đới như đào, lê, mận. Đối với các vùng núi cao vừa và thấp nhiệt đới (vùng II và III), có sự phân bố cây trồng ngược với vùng I, III và V, phần lớn diện tích đất phù hợp cho phát triển các cây nhiệt đới.
3) Dưới tác động của BĐKH (Theo Kịch bản RCP4.5), vào thời kì 2030 và 2050, sơ đồ phân vùng KHNN và mức độ phù hợp của cây trồng có sự khác biệt so với thời kỳ hiện tại: (i) Các vùng I, III và V có diện tích thu hẹp lại so với thời kỳ hiện tại. Ngược lại, các vùng II và IV có xu hướng mở rộng ra; (ii) Diện tích canh tác phù hợp đối với đào, lê và mận có xu hướng giảm, trong khi diện tích canh tác phù hợp đối với xoài, nhãn, lúa, ngô có xu hướng mở rộng ra so với hiện tại.
Hội đồng và các nhà khoa học tham gia buổi bảo vệ đã đặt ra nhiều câu hỏi, đồng thời đưa ra nhiều ý kiến trao đổi, đóng góp cho nội dung của Luận án. Luận án đã được các thành viên Hội đồng đánh giá cao về tính mới cũng như nội dung thực hiện. Các thành viên Hội đồng đánh giá NCS. Nguyễn Hữu Quyền đủ tiêu chuẩn đạt trình độ tiến sĩ với 2/7 phiếu xuất sắc. Tuy nhiên, NCS. cần sửa chữa và hoàn thiện Luận án theo Quyết nghị của Hội đồng trước khi nộp cho Thư viện Quốc gia.
Dưới đây là hình ảnh về buổi đánh giá luận án:
