Hội thảo trước nghiệm thu đề tài KHCN cấp tỉnh Quảng Ninh: “Nghiên cứu phân vùng khu vực phát triển cây dược liệu và cây trồng chủ lực cho tỉnh Quảng Ninh dựa trên đặc trưng tài nguyên khí hậu và tài nguyên đất”, do TS. Nguyễn Đăng Mậu làm chủ nhiệm vừa được Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu (KTTVBĐKH) tổ chức chiều ngày 6/6 tại Hà Nội.
TS. Nguyễn Quốc Khánh (Phó Viện trưởng Viện KTTVBĐKH) chủ trì hội thảo
Đề tài do TS. Nguyễn Đăng Mậu chủ nhiệm, được thực hiện trong vòng 24 tháng đã đánh giá đặc điểm tài nguyên khí hậu và tài nguyên đất phục vụ phát triển bền vững cây dược liệu và cây trồng chủ lực; xây dựng bộ bản đồ phân vùng mức độ thuận lợi phục vụ phát triển cây dược liệu và cây trồng chủ lực cho tỉnh Quảng Ninh hướng tới phát triển bền vững kinh tế rừng kết hợp du lịch sinh thái; Đề xuất giải pháp phát triển bền vững vùng trồng cây dược liệu và cây trồng chủ lực cho tỉnh Quảng Ninh và xây dựng được mô hình trồng cây dược liệu và cây trồng chủ lực cho tỉnh Quảng Ninh.
TS. Nguyễn Đăng Mậu trình bày báo cáo về đề tài
Dựa trên các chỉ số sinh thái và công cụ đánh giá LUSET – một công cụ phân tích mức độ thích nghi của cây trồng do FAO khuyến nghị, nhóm nghiên cứu đã xây dựng 15 bản đồ phân vùng chi tiết cho các loại cây dược liệu như Ba kích, Trà hoa vàng, Sâm cau, Cát sâm, Nghệ, Sa nhân tím… và cây trồng chủ lực như Quế, Hồi, Thông, Lim xanh, Giổi xanh, Lát hoa. Mức độ thích nghi được phân chia theo 4 cấp độ: S1 (rất thích hợp), S2 (trung bình), S3 (ít thích hợp), và N (không thích hợp). Ứng dụng mô hình LUSET và GIS giúp phân vùng mức độ phù hợp chính xác, hỗ trợ quy hoạch phát triển cây dược liệu bền vững theo 4 cấp đánh giá (S1–N). Theo nghiên cứu, các vùng như Ba Chẽ, Bình Liêu, Tiên Yên, Đầm Hà, Hải Hà được đánh giá rất thích hợp (S1–S2) để phát triển dược liệu. Một số vùng ven biển có thể cải tạo để trồng các loài cây chịu mặn.
Các bản đồ này hiện đã được tích hợp hoàn chỉnh lên hệ thống GIS vùng tỉnh Quảng Ninh, hỗ trợ truy cập và khai thác trực tuyến tại địa chỉ: gisvung.quangninh.gov.vn:7505. Hệ thống cho phép truy vấn, hiển thị và cập nhật dữ liệu linh hoạt, phục vụ công tác quy hoạch và đầu tư nông nghiệp.
Th.S. Trần Thị Tâm trình bày nội dung báo cáo về phương pháp luận và kết quả xây dựng bản đồ phân vùng phát triển cây dược liệu và cây chủ lực tỉnh Quảng Ninh
Nghiên cứu cũng đề xuất ba mô hình canh tác điển hình theo hướng kinh tế rừng gắn với du lịch sinh thái, như: mô hình trồng Giổi xanh kết hợp Cát sâm; Quế kết hợp Sâm cau đỏ; Lát hoa trồng xen với Ba kích và Trà hoa vàng. Những mô hình này phù hợp triển khai tại các huyện miền núi như Ba Chẽ, Bình Liêu, Tiên Yên, Đầm Hà – nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi và cộng đồng dân tộc thiểu số giàu bản sắc.
Đặc biệt, đề tài nhấn mạnh việc cần thiết bảo tồn giống cây bản địa, áp dụng chuyển đổi số trong quy hoạch – theo dõi canh tác, thúc đẩy thương mại điện tử và nhãn hiệu vùng như “Quế Ba Chẽ”, “Hồi Bình Liêu”. Đây là bước đi thiết thực trong chiến lược phát triển bền vững kinh tế rừng, gia tăng giá trị cây trồng bản địa và nâng cao sinh kế người dân địa phương.
Toàn cảnh buổi hội thảo
Tại hội thảo, các chuyên gia đã đưa ra ý kiến thảo luận về phương pháp luận và kết quả xây dựng bản đồ phân vùng, khu vực thuận lợi cho phát triển cây dược liệu và cây chủ lực tỉnh Quảng Ninh.
Các đại biểu cho ý kiến tại hội thảo
Phát biểu tổng kết hội thảo, TS. Nguyễn Quốc Khánh đánh giá cao các kết quả nghiên cứu mà đề tài đã đạt được. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cần hoàn thành chỉnh sửa các nội dung theo góp ý tại hội thảo và chuẩn bị đầy đủ các sản phẩm phục vụ các hội đồng sau.